„We Lwowie na placyku swojego imienia

Na spiżowym fotelu na zrębie z kamienia,

Siedział przez lata sławny galicyjski hrabia

W charakterze pomnika, co miasto ozdabia”

Marian Hemar

Spiżowy pomnik Aleksandra hrabiego Fredry dłuta profesora Politechniki Lwowskiej Leonarda Marconiego stanął we Lwowie na placu Akademickim w 1897 roku. Po II wojnie światowej trafił do Warszawy (do Wilanowa), a w 1956 roku, w osiemdziesiątą rocznicę śmierci hrabiego, do Wrocławia.

Obecnie trudno wyobrazić sobie Rynek bez charakterystycznej postaci komediopisarza trzymającego w dłoniach rulon papieru i gęsie pióro. Lub sam rulon papieru…

Niestety nie wszyscy otaczają hrabiego należytym szacunkiem i często jego prawa dłoń jest pusta. Na jego pióro czyhają studenci wrocławskich uczelni, przyjezdni lub cudzoziemcy z Portugalii, Francji czy Hiszpanii, którym koledzy opowiedzieli o „tradycji dotknięcia pióra na szczęście”.

Próba kradzieży pióra kończy się grzywną – koszt jednorazowej operacji uzupełnienia pióra wraz z kosztem wytworzenia repliki wynosi obecnie 579,01 zł – oraz zatrzymaniem na 48 godzin. I ta druga kara jest dla poszukiwaczy dodatkowych wrażeń o wiele dotkliwsza. No chyba, że ktoś nastawił się na to, aby będąc we Wrocławiu, pomieszkać w celi na komisariacie zamiast w hotelu. „Pióro cieszy się niesłabnącą popularnością, uzupełniamy je średnio kilkanaście razy w roku. Rekordowa liczba to dziewiętnaście piór w ciągu jednego roku” – mówi Ewa Mazur, rzeczniczka Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu.

Pierwsza replika pióra, która powstała z brązu, wykonana została przez nieżyjącego już artystę Eugeniusza Geta-Stankiewicza. Obecnie repliki wykonane są z żywicy syntetycznej patynowanej na brąz. Wytwarzaniem replik pióra oraz jego uzupełnianiem zajmuje się firma wybierana każdorazowo przez Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu (ZDiUM) w drodze przetargu. Od 2020 roku jest to firma Restoart z Wrocławia. Umowa obejmuje wytworzenie replik pióra w liczbie 20 sztuk według wzoru dostarczonego przez ZDiUM (a wykonanego pierwotnie przez Geta-Stankiewicza). Wykonawca w ramach świadczonej usługi jest zobowiązany do uzupełniania pióra oraz do usuwania uszkodzeń powstałych wskutek kradzieży lub zniszczenia pióra wraz z nałożeniem warstw mikrowosku z uprzednim polerowaniem miejsca mocowania pióra.

„W tej chwili posiadamy jeszcze kilka sztuk replik pióra, część z nich znajduje się oczywiście w dyspozycji firmy wykonawczej, aby sprawnie można było dokonać uzupełnienia atrybutu pisarza.

Ostatnie dwa lata, z uwagi na trwającą pandemię, były spokojniejsze. Wrocław odwiedziło znacznie mniej turystów, a w Rynku odbyło się mniej wydarzeń artystycznych, kulturalnych czy kulinarnych. Z tego powodu wciąż jeszcze posiadamy kilka replik z zamówionych 20 sztuk, mimo upływu piętnastu miesięcy od zawarcia ostatniej umowy” – dodaje rzeczniczka biura prasowego ZDiUM.

W bieżącym roku pióro uzupełniane było już trzy razy – ostatni raz 17 marca 2022, kiedy udekorowano hrabiego szarfami okolicznościowymi na znak solidarności z walczącą Ukrainą. Hrabia nosi teraz dumnie szarfę Wrocławia i Ukrainy i dzierży w dłoni gęsie pióro.

 

Opowiedziała: Małgorzata Urlich-Kornacka

Stowarzyszenie Podróżników TUiTAM